Όλοι γνωρίζαμε ότι σταδιακά η κοινωνία θα μετεξελισσόταν σε ψηφιακή και διαδικτυακή. Δεν μπορούσαμε να προβλέψουμε όμως ότι ένας ξαφνικός παγκόσμιος κίνδυνος υγείας θα επιτάχυνε βιαίως αυτή την μετάβαση από τη συμβατική στην online κοινωνία, με ότι αυτό συνεπάγεται.
Ήδη η καθημερινότητά μας είναι εντελώς διαφορετική από την προ κορωνοϊού και είναι βέβαιο ότι και μετά τη σταδιακή άρση των περιοριστικών μέτρων οι περισσότερες αλλαγές , στον τρόπο ζωής μας, που βιώσαμε και βιώνουμε αυτό το διάστημα, θα παγιωθούν και σταδιακά θα διευρυνθούν. Η καθημερινότητά μας, είτε μας αρέσει είτε όχι, θα είναι πλέον σε μεγάλο – και σταδιακά μεγαλύτερο- βαθμό, εναρμονισμένη με τις εξ αποστάσεως διαδικτυακές λειτουργίες και δυνατότητες σε όλους σχεδόν τους τομείς. Μόνες προϋποθέσεις η ύπαρξη υπολογιστή, στοιχειώδης εξοικείωση με τη χρήση του και το σερφάρισμα στο διαδίκτυο και φυσικά ύπαρξης σύνδεσης στο internet.Οι δημόσιες υπηρεσίες και οργανισμοί επέκτειναν ήδη τις online προσφερόμενες υπηρεσίες τους και πλέον αντί να τρέχουμε από φορέα σε φορέα και από γραφείο σε γραφείο, μέσω του υπολογιστή μας θα μπορούμε να αποκτούμε πλέον έγγραφα, βεβαιώσεις, πιστοποιητικά κλπ. Βέβαια χρειάζεται ακόμη πολύ δουλειά για να γίνει πλήρως ψηφιακός ο δημόσιος τομέας, αλλά είναι βέβαιο ότι οι προσαρμογές πλέον θα υλοποιηθούν με ταχύτατους ρυθμούς.
- Ήδη στο gov.gr, οι υπηρεσίες του δημοσίου περνούν σταδιακά στην οθόνη του υπολογιστή μας με δυνατότητα υποβολής αιτήσεων και λήψης εγγράφων διαδικτυακά
- Ήδη περιλαμβάνει μια σειρά από διαδικασίες και υπηρεσίες που αφορούν 14 υπουργεία, 32 φορείς και οργανισμούς και 3 Ανεξάρτητες Αρχές που προσφέρουν 507 διαφορετικές υπηρεσίες.
- Η άυλη συνταγογράφηση είναι πλέον πραγματικότητα και όλο και περισσότερες παρεχόμενες υπηρεσίες από τον ΕΟΠΥΥ και τον e-ΕΦΚΑ προσφέρονται ηλεκτρονικά.
Η εκπαίδευση, βρίσκεται ακόμη πολύ μακριά από τον ψηφιακό εκσυγχρονισμό της, αλλά ήδη έκανε, έστω βιαίως, τα πρώτα δειλά βήματα. Ο κόσμος άρχισε να μαθαίνει για την e–learning εκπαίδευση, τα φροντιστήρια και τα ΚΕΚ έσπευσαν να διερευνήσουν πως θα οργανωθούν στους τομείς της Σύγχρονης και Ασύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, η έννοια του Ολοκληρωμένου Συστήματος Τηλεκατάρτισης άρχισε να γίνεται ευρύτερα γνωστή. Είναι βέβαιο ότι ενώ μέχρι σήμερα e-learning εκπαιδευτικές μέθοδοι εφαρμόζονταν αποσπασματικά και από λίγους εκπαιδευτικούς φορείς, σύντομα μεγάλο μέρος μαθημάτων, σεμιναρίων, ημερίδων και εν γένει εκπαιδευτικών διαδικασιών θα υλοποιείται μέσω συστημάτων e-learning, με LMS και webinars πλατφόρμες.
Στην ενημέρωση και επικοινωνία, κυριαρχούν ήδη τα news site και τα social media και βέβαια η τηλεόραση η οποία και αυτή μετεξελίσσεται σε διαδικτυακή και διαδραστική. Ήδη η ΕΡΤ με την υβριδική πλατφόρμα της, το όνομα της οποίας δεν έχει αποφασιστεί αλλά όπως ανέφερε στον προσωπικό του λογαριασμό στο Facebook ο πρόεδρος της ΕΡΤ, Κωνσταντίνος Ζούλας, «θα μπορούσε να λέγεται και ERTFLIX», προσφέρει δωρεάν 24 βραβευμένες ξενόγλωσσες ταινίες, 12 ξένες τηλεοπτικές σειρές, 10 βραβευμένες σειρές ντοκιμαντέρ, 13 σειρές παιδικού προγράμματος, αλλά και όλα τα μαθήματα της εκπαιδευτικής τηλεόρασης του υπουργείου Παιδείας που μεταδίδεται κάθε πρωί στην ΕΡΤ2.Ταυτόχρονα όλες οι ήδη γνωστές συνδρομητικές πλατφόρμες (Netflix, Nova, Cosmote TV, Vodafone TV, Wind Vision, Apple TV, Amazon Prime κ.α.) σπάνε ρεκόρ συνδρομών, θέασης και χρόνου παρακολούθησης περιεχομένου. Βέβαια το θετικό είναι ότι υπάρχουν και πολλοί οργανισμοί που προσφέρουν δωρεάν ψηφιοποιημένο υλικό όπως το Εθνικό Θέατρο, το Ίδρυμα Ωνάση κ.α.
Μεγάλα χαμένα τα έντυπα ΜΜΕ και κυρίως οι εφημερίδες οι οποίες τις μέρες της καραντίνας είδαν τις πωλήσεις τους να ελαχιστοποιούνται.
Στον επαγγελματικό τομέα, η τηλεργασία ήρθε για να μείνει σε πολλά επαγγέλματα, όπως ήδη συνέβαινε σε Ηνωμένες Πολιτείες, Αγγλία, Ολλανδία και άλλες χώρες. Ανάλογα με τις ανάγκες κάθε επιχείρησης χρησιμοποιούνται έτοιμα διαδικτυακά εργαλεία ή κατά παραγγελία web – mobile εφαρμογές προσαρμοσμένες στις ανάγκες κάθε επιχείρησης.
Οι τραπεζικές συναλλαγές δεν θα είναι ποτέ ξανά όπως τις γνωρίζαμε. Έτσι κι αλλιώς όλες οι συστημικές οι τράπεζες είχαν σχέδια σταδιακής προώθησης του web banking αλλά και μετατροπής των φυσικών καταστημάτων τους σε καταστήματα ψηφιακών συναλλαγών. Η πανδημία και τα έκτακτα μέτρα λειτούργησαν ως φυσικός επιταχυντής σε αυτά τα σχέδια. Περίπου 100.000 νέους συνδρομητές e-banking απέκτησαν οι τέσσερις συστημικές ελληνικές τράπεζες μόνο κατά το πρώτο δεκαπενθήμερο εφαρμογής των περιοριστικών μέτρων κυκλοφορίας. Σε ότι αφορά τα ψηφιακά καταστήματα -ήδη λειτουργούν αρκετά, με διαφορετική ονομασία ανά τράπεζα – αναμένεται να πολλαπλασιαστούν σύντομα αφού εξασφαλίζουν την λειτουργία με ελάχιστο προσωπικό αλλά και περιορισμένη είσοδο κοινού και διατήρηση αποστάσεων, μέτρα που είναι δεδομένο ότι θα χρειάζεται να τηρούνται για άγνωστο χρονικό διάστημα. Τα περιοριστικά μέτρα για την αντιμετώπιση της πανδημίας, επηρέασαν καταλυτικά την αγορά, το εμπόριο και την οικονομία γενικότερα, αλλά ταυτόχρονα δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για την ταχύτατη μετάβαση στην ψηφιακή εποχή με εισαγωγή τεχνολογικών καινοτομιών και διαδικτυακών υπηρεσιών. Για τις επιχειρήσεις η διαδικτυακή παρουσία, που έτσι και αλλιώς ήταν επιβεβλημένη για λόγους marketing, αποκτά άλλες διαστάσεις και δυνατότητες αφού όλες οι εταιρίες, μικρές ή μεγάλες διερευνούν πλέον και τρόπους online λειτουργίας τμημάτων τους και παροχής υπηρεσιών ή προϊόντων τους καθώς και δημιουργίας web ή web -mobile εξειδικευμένων εφαρμογών.
Για τις επιχειρήσεις η διαδικτυακή παρουσία, που έτσι και αλλιώς ήταν επιβεβλημένη για λόγους marketing, αποκτά άλλες διαστάσεις και δυνατότητες αφού όλες οι εταιρίες, μικρές ή μεγάλες διερευνούν πλέον και τρόπους online λειτουργίας τμημάτων τους και παροχής υπηρεσιών ή προϊόντων τους καθώς και δημιουργίας web ή web -mobile εξειδικευμένων εφαρμογών.
Για τα εμπορικά καταστήματα η online παρουσία και ειδικότερα η παράλληλη λειτουργία ηλεκτρονικού καταστήματος πωλήσεων λιανικής ή χονδρικής ή και τα δύο, έγινε πλέον επιβεβλημένη, αφενός γιατί οι καταναλωτές συνηθίζουν να πραγματοποιούν τις αγορές τους, ή μέρος αυτών, διαδικτυακά, αφετέρου γιατί κανείς δεν γνωρίζει ή δεν μπορεί να προβλέψει αν και πότε θα υπάρξει νέα περίοδος αυστηρών περιοριστικών μέτρων. Σήμερα, μόλις μία στις τέσσερις επιχειρήσεις στην Ελλάδα (25,1%) απαντά ότι έχει αναπτύξει συμμετοχή σε διαδικτυακή πλατφόρμα και μόλις το 20,5% των εταιρειών έχει ενσωματώσει συστήματα ηλεκτρονικών πωλήσεων. Σε έρευνα “Βαρόμετρο Αγοράς – COVID-19 και Εφοδιαστική Αλυσίδα”, που διεξήχθη την περίοδο 28 Μαρτίου – 3 Απριλίου 2020 με ανάθεση της Optimum, το 98% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι η επιχείρηση έχει επηρεαστεί από την πανδημία, με το 91% να απαντά ότι επηρεάστηκε “Πολύ” ή “Αρκετά”. Έχει σημασία όμως ότι δύο στις τρεις επιχειρήσεις, που συμμετείχαν στην έρευνα, δήλωσαν ότι προγραμματίζουν κάποια επένδυση σε αφορμή τις επιπτώσεις της πανδημίας στον τομέα της τεχνολογίας, είτε στο πλαίσιο της προσαρμογής στις νέες συνθήκες ή για προληπτική αντιμετώπιση μιας νέας κρίσης.
Είναι εντυπωσιακό ότι ακόμη και οι online αγορές και παραγγελίες από mini markets, και super markets κατά την περίοδο της καραντίνας οκταπλασιάστηκαν.
Σε ότι αφορά τις υπηρεσίες online delivery ήταν ήδη γνωστές και διαδεδομένες για εστιατόρια fast food. Ωστόσο και άλλες επιχειρήσεις τροφίμων και όχι μόνο, άρχισαν πλέον να παρέχουν την delivery υπηρεσία εκείνους που θέλουν να ψωνίσουν εξ αποστάσεως. Ανθοπωλεία, κρεοπωλεία, οπωροπωλεία, ζαχαροπλαστεία, κάβες, ψιλικατζίδικα και άλλες κατηγορίες προσαρμόζονται και σύντομα θα προσφέρουν και online delivery υπηρεσίες. Αν και θα μπορούσαμε να γράψουμε πολλές σελίδες ακόμη για τις καταιγιστικές αλλαγές που ήδη υλοποιούνται σε ότι αφορά την προσαρμογή της κοινωνίας και της αγοράς στην ψηφιακή εποχή, το σημαντικό είναι ένα: Το ψηφιακό μέλλον αναδιαμορφώνεται ταχύτατα σε ψηφιακό παρόν. Σήμερα τίποτα δεν είναι ίδιο σε σχέση με τον τρόπου που λειτουργούσαμε πριν δύο μήνες σε όλες τις δράσεις της καθημερινότητάς μας. Το επόμενο διάστημα θα διαπιστώσουμε τεράστιες αλλαγές που θα αλλάξουν ακόμη περισσότερο τις συνήθειες μας. Όσο πιο γρήγορα προσαρμοστούμε, είτε από την πλευρά του πολίτη – χρήστη των online υπηρεσιών είτε από την πλευρά του φορέα – παρόχου (οργανισμός, επιχείρηση, κατάστημα κλπ.) τόσο το καλύτερο για όλους . Ο ψηφιακός αναλφαβητισμός, εάν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα και αποτελεσματικά μπορεί να καταστεί για τμήμα του πληθυσμού αλλά και του επιχειρείν πιο επικίνδυνος από τον κορωνοϊό.